Bogdan Wyporek

Architekt-urbanista. Urodził się w 1928 roku w Warszawie. Ukończył Wydział Architektury na Politechnice Warszawskiej.

W latach 1993-1997 pełnił funkcje prezesa Towarzystwa Urbanistów Polskich, a w latach 2002-2005, wiceprezes Europejskiej Rady Urbanistów.

W 1964 roku brał udział w pracach nad planem odbudowy miasta Skopje, zniszczonego w wyniku trzęsienia ziemi. Przez wiele lat pracował jako ekspert ONZ ds. urbanistyki i z ramienia tej organizacji m.in. głównym projektantem planu odbudowy miasta Chimbote w Peru, zniszczonego przez trzęsienie ziemi (rok 1971) i głównym projektant krajowego planu rozwoju przestrzennego Libii (od roku 1977).

Pierwsza podróż do powojennej Warszawy – wizyta w domu rodzinnym na ulicy Narbutta i wrażenia ze zniszczonego miasta
Decyzja o pierwszej powojennej podróży do Warszawy 17-letniego Bogdana Wyporka. Wąskotorowa kolej prowadząca do Warszawy. Podróż kolejką z Piaseczna – wagony „oblepione” podróżnymi. Przyjazd na Służewiec i dalsza piesza podróż na ulicę Narbutta i Marszałkowską. Dolny Mokotów i dom rodzinny na ulicy Narbutta: spalone górne kondygnacje i zachowana suterena. Pomoc rodziców Bogdana Wyporka dla wujostwa w czasie wojny – wynajem drogerii na ulicy Puławskiej. Ulica Marszałkowska i zniszczony sklep firmy Skiba i Wyporek. Wrażenia ze zniszczonej Warszawy – ruiny miasta i emocje towarzyszące Bogdanowi Wyporkowi w czasie podróży po mieście. Refleksja o zniszczeniu miasta.

Rodzinna decyzja o powrocie do Warszawy i wyświetlarni rysunków na potrzeby odbudowy stolicy
Zniszczenie rodzinnej firmy „Skiba i Wyporek” w czasie wojny. Rozmowy w rodzinnym gronie o przeprowadzce do Warszawy i dalszym życiu. Decyzja o uruchomieniu firmy – wyświetlarni rysunków. Powrót Bogdana Wyporka wraz z matką do Warszawy na ulicę Puławską. Powielanie rysunków bez maszyn: papier światłoczuły i kalka rysunku na słońcu. Pierwsze miesiące w Warszawie i intensywna praca. Odbijanie/ kopiowanie rysunków na potrzeby Biura Odbudowy Stolicy.

Obudowa Warszawy – wrażenia i miejsca odwiedzane przez Bogdana Wyporka i decyzja o podjęciu studiów architektonicznych
Fascynacja odbudową Stolicy. Obserwowanie odbudowy rasy W-Z: koparki, kilofy i kielnie – jedyne narzędzia robotników. Budowa pierwszego powojennego osiedla mieszkaniowego – Muranowa. Gruz leżący na Muranowie i projekt odbudowy na gruzie. Refleksja o powrocie do normalnego życia po wojnie. Zainteresowanie architekturą. Decyzja o podjęciu studiów architektonicznych.

Trzęsienie ziemi w Skopju w 1963 roku i praca w zespole planujący odbudowę miasta
Skala zniszczenia miasta Skopje przez trzęsienie ziemi. Deklaracja pomocy złożona przez ONZ oraz wiele krajów (w tym Polskę). Pomoc ONZ w planowaniu odbudowy miasta i powołanie zespołu mającego zająć się zniszczonym miastem. Powołanie dwóch zespołów: polskiego oraz greckiego i zaproszenie ich do składania projektów odbudowy miasta. Stanisław Jankowski powołany na kierownika polskiego zespołu. Przesłanie projektu do Skopje i wybór projektu polskich urbanistów i architektów. Adolf Ciborowski i Stanisław Jankowski kierujący pracami polskiego zespołu. Zaproszenie Bogdana Wyporka do zespołu pracującego przy planie odbudowy dzielnicy przemysłowej Skopje w lutym 1966 roku. Pierwsze wrażenia z miasta: porównanie między zniszczoną Warszawą i zniszczonym Skopje. Współpracownicy ze Skopje. Relacje z mieszkańcami Skopje. Wynagrodzenie za pracę i możliwość zakupu auta po powrocie do kraju.

Praca jako głównym projektantem planu odbudowy miasta Chimbote w Peru, zniszczonego przez trzęsienie ziemi w 1970 roku.
Trzęsienie ziemi w Peru i śmierć 50 tysięcy ludzi. Pomoc ONZ dla Peru. Decyzja ONZ o powołaniu zespołu projektowego do odbudowy miasta portowego Chimbote, składającego się z architektów-urbanistów biorących udział w odbudowie Skopje. Propozycja pozostania głównym projektantem planu odbudowy. Decyzja o przyjęciu propozycji i wyjedzie do Peru. Procedura powołania na eksperta ONZ i nauka języków obcych. Przylot do Limy w roku 1971 i półtoraroczny pobyt w Peru. Wrażenia z Limy i architektura peruwiańskich miast. Spotkania z Polakami mieszkającymi w Peru. Nauka języka hiszpańskiego.

Praca w Libii przy projekcie planowania przestrzennego całego kraju.
Rok 1977 roku i ubieganie się o pracę przy planowaniu przestrzennym Libii. Otrzymanie pracy w Libii i wyjazd. Warunki zatrudnienia przez ONZ. 6 lat pobytu w Libii. Zespół ekspertów pracujących w Libiii powołanie na zarządzającego całym projektem. Ambicje przywódcy kraju – Mu’ammara Kadafiego i plan przestrzenny całej Libii.