Andrzej Tobis
Andrzej Tobis (ur. 1970 r.) – fotograf, malarz, absolwent Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (filia w Katowicach), na której od 1995 roku prowadzi jedną z pracowni malarstwa.
Stypendysta Ministra Kultury i Sztuki (1998) i laureat XXXIV Ogólnopolskiego Konkursu Malarstwa „Bielska Jesień” (1999). Od 2006 roku pracuje nad długofalowym, utopijnym projektem konceptualnym A–Z (Gabloty edukacyjne). Jest autorem książek i albumów fotograficznych: A–Z. Słownik ilustrowany języka polskiego i niemieckiego (Warszawa 2015), Poezja A-Z/Poetry A-Z (Wrocław 2016).
Wybrane wystawy indywidualne i zbiorowe:
- Teraz poruszam się miastem, Galeria Kronika, Bytom; Galeria Czas, Będzin 2002;
- Nové Miesto (Nowe Miejsce), Galeria Czas w Będzinie oraz Instytut Polski w Bratysławie, Bratysława 2005;
- A–Z (Gabloty edukacyjne), CSW Kronika, Bytom 2007;
- A–Z (Educational Cabinets) [A–Z (Gabloty edukacyjne)], 1/9 Unosunove Arte Contemporanea, Rzym 2008;
- Efekt czerwonych oczu. Fotografia polska XXI wieku, CSW – Zamek Ujazdowski, Warszawa 2008 (wystawa zbiorowa);
- A–Z (Schaukasten als Bildungseinrichtung) [A–Z (Gabloty edukacyjne)], Instytut Polski, Berlin 2008;
- Muzeum historii nienaturalnej, CSW Kronika, Bytom 2008 (wystawa zbiorowa);
- Śląska kolekcja sztuki współczesnej, Znaki Czasu, BWA, Bielsko-Biała 2009 (wystawa zbiorowa);
- Energy Class B, Ormeau Baths Gallery, Belfast 2009 (wystawa zbiorowa);
- Efekt pasażu, Muzeum Górnośląskie, Bytom 2011 (wystawa zbiorowa);
- Wymiana darów, Muzeum Współczesne, Wrocław 2011 (wystawa zbiorowa);
- Marginalia, Poznań 2011 (w ramach 7. Biennale Fotografii, wystawa zbiorowa);
- Fest mit Polen (Fest z Polakami), Schauspiel Köln, Kolonia 2012 (wystawa zbiorowa);
- Erinnerung an Arbeit (Pamięć pracy), Weltkulturerbe Zollverein, Essen 2012 (wystawa zbiorowa);
- Ziemie podwójnie odzyskane. Bogdan Łopieński, Andrzej Tobis, Krzysztof Żwirblis, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2012 (wystawa zbiorowa);
- Mikroutopie codzienności, CSW Znaki Czasu, Toruń 2013 (wystawa zbiorowa);
- Oblicze dnia. Koszty społeczne w Polsce po 1989 roku, Kraków 2014 (w ramach 6. ArtBoom Festival, wystawa zbiorowa);
- Dowody rzeczowe, CSW Kronika, Bytom 2014;
- A–Z (10 lat po premierze),Galeria FOTO–GEN Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu, Wrocław 2017;
- A–Z 2018 (sprawozdanie roczne), Galeria Jednostka, Warszawa 2019.
A–Z (od 2006) – to długofalowy projekt fotograficzny. Jego celem jest ponowne zilustrowanie słownika Bildwörterbuch Deutsch und Polnisch (wydania 1–3) opublikowanego w NRD w 1954 roku. Wszystkie fotografie wykonane są na terenie Polski i nie są w żaden sposób aranżowane ani montowane cyfrowo. Ze względu na wybór klucza słownikowego seria jest niezwykle spójna, a obserwacja rzeczywistości w Polsce dzięki dużej próbie (ponad 1000 zdjęć powstałych w ramach projektu) staje się coraz bardziej komplementarna. Autor podkreśla, że wybierając z dwóch praktycznie nieskończonych zbiorów – wizualnego obrazu świata i języka – musiał je jakoś zawęzić. Pierwszy określiła jego subiektywna perspektywa postrzegania, a drugi – przypadkowo odnaleziony słownik. Ta potrzeba opisania rzeczywistości zaowocowała doskonałymi, pełnymi ironicznego dystansu fotografiami, wśród których niemała część to interesujące obrazy przestrzeni wspólnej i obiektów architektonicznych. Zdjęcia z projektu pokazywane są na wystawach w identycznych białych, przeszklonych gablotach o takich samych wymiarach, a projekt nazywa się wówczas A–Z (Gabloty edukacyjne).