Tegoroczne kino to wybór filmów dokumentalnych i fabularnych o tym, jak budynki wraz ze zmianami politycznymi i gospodarczymi tracą swoje znaczenie i jak tworzy się nowy architektoniczny język sukcesu. Prezentowane filmy odnoszą się głównie do problemów architektury lat 80. i 90. XX wieku, ale także w szerszym kontekście do licznych zjawisk społeczno-kulturowych tego okresu. To opowieść o transformacji, zanikaniu architektury w krajobrazie miasta i tworzeniu się nowych wizualnych symboli. Przyglądając się historii pałaców, bibliotek, oper i dyskotek pytamy o to, czym jest prestiż w architekturze i jakie są kulisy i mechanizmy jego wytwarzania.

Zapraszamy na Kino Letnie, które jest efektem wyjątkowej współpracy NIAiU i MIASTOmovie.

Pokazy odbywają się w ogrodzie Pałacu Konstantego Zamoyskiego, ul. Foksal 2 w Warszawie. Wejście przez Pawilon wystawowy SARP.

Pokazy rozpoczynają się o godz. 21.00. W przypadku złych warunków atmosferycznych pokaz może zostać odwołany lub przeniesiony na inny termin.

13.07.2023, godz. 21.00
Raj utracony. Historia znikania, reż. Andy Howlett / Wielka Brytania 2021 / 84’

Biblioteka Centralna w Birmingham powstała w 1973 roku jako jeden z elementów nigdy nie ukończonego modernistycznego projektu przebudowy centrum miasta – kompleksu Paradise Circus. Na początku XXI wieku, gdy historycy architektury i aktywiści obwołali gmach projektu Johna Madina jednym z najznakomitszych przykładów brytyjskiego brutalizmu, włodarze Birmingham planowali już jego wyburzenie, głośno mówiąc o nim jako o szkaradnej skazie na miejskiej przestrzeni. Film Andy’ego Howletta rozpoczyna się w momencie, gdy wyrok na budynek już zapadł. To próba szerokiej, wieloaspektowej analizy miejsca biblioteki tak w urbanistycznym i społecznym krajobrazie Birmingham, jak i w kulturowej i politycznej historii Wielkiej Brytanii oraz świata. W rzeczowy i zabawny sposób, w formie czerpiącej między innymi z poetyki wideoeseju czy vloga, reżyser wskazuje zarówno na zalety, jak i wady budynku, starając się przy tym odpowiedzieć na pytanie: czy to, że uznano go za brzydki, jest wystarczającym argumentem, by zniknął na zawsze z naszych oczu?

20.07.2023, godz. 21.00
Bowlingtreff, reż. Thomas Beyer, Adrian Dorschner / Niemcy 2015 / 61’

1987 rok. Już za kilka lat runie Mur Berliński i Niemcy na nowo staną się jednym organizmem państwowym. Jednak pod koniec lat 80. mieszkańcy Niemieckiej Republiki Demokratycznej pozostają jeszcze częścią bloku wschodniego. Właśnie wtedy w Lipsku powstaje nowoczesna kręgielnia. Gigantyczny obiekt oferował pierwszą we wschodnich Niemczech okazję do gry w kręgle, a jednocześnie urzekał wykonaniem, co w filmie duetu Dorschner i Beyer podkreślają badacze architektury postmodernistycznej. Powiew mentalnej wolności ogarnął saksońskie miasto, ale już trzy lata później ten łyk Ameryki stracił rację bytu. Od 1997 roku spektakularny budynek w centrum Lipska pozostaje nieczynny, popadając w ruinę. Twórcy dokumentu prezentują nam barwną historię miejsca, w którym bawiły się całe Niemcy wschodnie. Dziś obiekt wzbudza zachwyt miłośników postmodernizmu, jednak wciąż nie znaleziono pomysłu na ponowne wpisanie go w miejską tkankę. Historia, która pozostaje bardzo aktualna również nad Wisłą i Odrą.

27.07.2023, godz. 21.00
Komedia małżeńska, reż. Roman Załuski / Polska 1993 / 95’

Lata 90. we wszystkich krajach dawnego Bloku Wschodniego okazały się okresem wielkich przemian gospodarczych, politycznych, społecznych czy obyczajowych. Polacy także odbyli przyspieszony kurs kapitalizmu i zmierzyli się z gwałtownym przejściem od kolektywizmu do indywidualizmu. Sztuka i rozrywka tamtego czasu pokazują wzrastające rozwarstwienie społeczne. Bajeczne fortuny nowych bogaczy sąsiadowały z pogłębiającym się bezrobociem części społeczeństwa. Zachwiały się też fundamenty organizacji życia rodzinnego, do czego z dowcipem nawiązał Roman Załuski w swojej komedii obyczajowej. Stłamszona małżonka wyfruwa z gniazdka w bloku na Gądowie na samodzielny podbój stolicy. Jej Warszawa pełna jest kolorowych, wystawnych wnętrz, których wystrój często nadrabiał niedostatek prawdziwie nowoczesnej architektury. Hotelowe lobby i gustowne restauracje, w których przesiadują bohaterowie, oddają aspiracje ówczesnej klasy średniej. Doskonale przenoszą nas też w klimat wczesnych najntisów. Choć wszystko pozostaje zgrzebne, a prawdziwa rewolucja nie chce nadejść, świat wydaje się barwniejszy i daje przynajmniej potencjał zmian.

3.08.2023, godz. 21.00
Pałace dla ludu, reż. Boris Missirkov, Georgi Bogdanov / Bułgaria, Niemcy, Rumunia 2018 / 76’

Dokument to wędrówka przez pięć socjalistycznych budynków – ikon, świadków historycznych zawirowań XX wieku: Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego, Pałacu Serbii w Belgradzie, nieistniejącego już Pałacu Republiki w Berlinie, Narodowego Pałacu Kultury w Sofii i Pałacu Parlamentu w Bukareszcie. Uczelnia zaprojektowana tak, żeby nigdy nie trzeba było z niej wychodzić. Niedostępny na co dzień pałac, w którym każdy z salonów wypełniony jest starannie wyselekcjonowanymi meblami i dziełami sztuki z jednej z jugosłowiańskich republik. Najdroższa budowla Niemiec Wschodnich, po zjednoczeniu kraju zburzona pod pretekstem szkodliwości azbestu użytego w jej konstrukcji. Komunistyczne centrum kongresowe, które w 2018 roku stało się siedzibą bułgarskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Kaprys dyktatora, dla którego przesuwano pobliskie kościoły. Czym te „pałace dla ludu”, reprezentujące miniony system polityczny i jego wartości, są w dzisiejszym, obcym im kontekście, a czym mogłyby czy powinny być?

10.08.2023, godz. 21.00
Italo Disco, reż.Alessandro Melazzini / Niemcy, Włochy 2022 / 62’

Film pozwala zanurzyć się w klimacie ostatnich dekad XX wieku – czasach rozkwitu dyskotek, w których miliony Europejczyków bawiło się przy syntetycznej muzyce, z mniej lub bardziej dziwnymi angielskimi słowami piosenek. Elektroniczne rytmy i wizjonerskie wideoklipy to cechy italo disco, balansującego między nowatorstwem, jakością i kiczem. Nurt narodził się we Włoszech, otrzymał nowe artystyczne impulsy w Niemczech i w efekcie cała planeta tańczyła do tych rytmów.
Film analizuje proces twórczy, potencjał komercyjny i społeczny fenomen tego wiodącego nurtu muzyki pop sprzed niemal 40 lat, dla którego tłem staje się nietuzinkowa, barwna i futurystyczna architektura klubów.

17.08.2023, godz. 21.00
Opera Paryska, reż. Jean-Stéphane Bron / Francja 2017 / 106’

Opera Paryska to jeden z największych, najpiękniejszych i najbardziej rozpoznawalnych teatrów na świecie. Gmach opery olśniewa, choć kryje też w sobie wiele tajemnic. Film je odsłania, pokazując, jak tak naprawdę funkcjonuje to niezwykłe przedsiębiorstwo, w skład którego wchodzą opera i balet. Stara się uchwycić szczególną atmosferę i charakter tego miejsca, ukazując trudno dostępne przeciętnemu odbiorcy wnętrza, odkrywając ukryte za kurtyną olśniewające przestrzenie, maszynerię teatralną, próby i przygotowania do premierowego przedstawienia, a także zawiłości pracy i organizacji artystycznego programu instytucji, której losy są powiązane z politycznymi i społecznymi wydarzeniami we Francji. Film jest szczerym i pełnym intymnych ujęć spojrzeniem na całokształt funkcjonowania czołowej teatralnej sceny świata. Pokazuje to, co dla widza opery jest widzialne i niewidzialne: kulisy, mechanizmy i ludzi niezbędnych do jej prawidłowego działania, a także szeroki społeczno-kulturowy kontekst, jaki się z tą instytucją wiąże.