Do 26 lutego potrwa nabór gmin chcących wziąć udział w programie wsparcia Narodowego Instytutu Dziedzictwa „Wzorcowa Rewitalizacja”. Program kierowany jest do gmin chcących wykorzystać potencjał dziedzictwa kulturowego w procesach rewitalizacyjnych, które przystępują do sporządzania, sporządzają, wdrażają lub aktualizują Gminny Program Rewitalizacji. NID pomoże wybranym gminom przeprowadzić proces identyfikacji dziedzictwa na jej obszarze, oszacować jego wartość i wskaże właściwy sposobów jego ujęcia, ochrony i zagospodarowania w procesach rewitalizacyjnych.
W ramach programu Narodowy Instytut Dziedzictwa wesprze gminy w procesach planowania i wdrażania gminnych programów rewitalizacyjnych uwzględniających dziedzictwo kulturowe jako istotny zasób służący przezwyciężaniu problemów społecznych i infrastrukturalnych, występujących na obszarach rewitalizacji. Efektem współpracy ekspertów NID z gminami, będzie wypracowanie modelowych procesów rewitalizacji, które następnie zostaną opisane i opracowane przez NID jako standard działań związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego w ramach procesu rewitalizacji prowadzonego przez dane gminy. W zależności od województwa do udziału w programie zakwalifikują się maksymalnie 2 gminy w województwie.
Kwalifikacja gmin do programu „Wzorcowa rewitalizacja” zostanie dokonana na podstawie odpowiedzi udzielonych w formularzu zgłoszeniowym. Dzięki udziałowi w programie wyłonione gminy otrzymają indywidualne wsparcie eksperta NID, który zostanie delegowany do bieżącego doradztwa dla danej gminy i wspólnie z jej przedstawicielami będzie uczestniczył w procesie planowania i realizacji programu rewitalizacji na każdym etapie uwzględniającym dziedzictwo kulturowe, czyli:
- diagnozy potencjałów i obszarów kryzysowych;
- delimitacji obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji;
- wyznaczaniu priorytetów i planowanych działań;
- tworzeniu lub aktualizacji opracowań studialnych, planistycznych i strategicznych m.in. Studiów ochrony wartości kulturowych, Gminnych programów rewitalizacji oraz innych dokumentów programowych, strategicznych i planistycznych odnoszących się do dziedzictwa kulturowego, przygotowywanych w ramach działań rewitalizacyjnych;
- wsparcia w opracowaniu ekspertyz, wytycznych konserwatorskich, programu prac konserwatorskich na rzecz gmin prowadzących rewitalizację;
- wdrażaniu projektów związanych z zabytkami (infrastrukturalnych, architektonicznych, konserwatorskich, adaptacja obiektów);
- wdrażaniu projektów związanych z lokalną kulturą i tradycją, wykorzystanie dziedzictwa niematerialnego;
- włączeniu społeczności lokalnej, udziału w partycypacji społecznej;
- monitoringu i ewaluacji działań rewitalizacyjnych.
O tym, które gminy otrzymają wsparcie Centrów Kompetencji ds. Rewitalizacji NID, zadecyduje analiza ekspercka dokonana na podstawie oceny min. motywacji gminy do udziału w programie, występujących na danym obszarze problemów, czy podejmowanych w przeszłości działań rewitalizacyjnych na obszarach cennych historycznie.