Reforma systemu gospodarki przestrzennej w Polsce jest naszym obowiązkiem – to tytuł tekstu napisanego przed ponad trzydziestu laty przez architekta – urbanistę Adama Kowalewskiego (urodzonego w roku 1940), jednego z twórców wizji pasma północnego Warszawy, wiceministra budownictwa, dyrektora Biura Planowania Rozwoju Warszawy, ambasadora RP w Kenii, działacza Habitatu, autora wielu książek o urbanistyce, wciąż czynnego komentatora i teoretyka urbanistyki.

Można odnieść wrażenie, że materiał ten jest wciąż aktualny, przynajmniej w niektórych swoich tezach. Z całą pewnością tytuł tekstu wydanego w formie broszury, którą udostępniamy w całości [PDF] jest nadal wiążący. Potrzebujemy reformy systemu gospodarki przestrzennej między innymi po to, żeby zrealizować postanowienia Deklaracji z Davos – podnieść jakość polskiej przestrzeni. Reforma ta jest bardzo trudna, wieloaspektowa, dotykająca szeregu zagadnień od regulacji fiskalnych, problemów technicznych, przyrodniczych, transportowych po estetykę i sztukę.

W tej zakładce pragniemy zaprezentować zarówno materiał autorstwa Adama Kowalewskiego, jak również (za zgodą Wszechnicy Polskiej) artykuły wydane w roku 2010 przez czworo autorów – Bartłomieja Kolipińskiego, wybitnego znawcę systemu planowania przestrzennego w Polsce, działacza Towarzystwa Urbanistów Polskich, dr Janusza Radziejowskiego – badacza zagadnień środowiskowych, byłego wiceministra środowiska, prof. Barbarę Szulczewską – ekologa i Jacka Skorupskiego – praktyka zagadnień środowiskowych w planowaniu przestrzennym, pod wspólnym tytułem Planowanie Przestrzenne. Stan i problemy ze szczególnym uwzględnieniem ochrony środowiska oraz ocen oddziaływania na środowisko obrazujące sytuację dwadzieścia lat później – w roku 2010.

Znakomitym uzupełnieniem powyższych materiałów jest, wydane niedawno, podsumowanie prac Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk nad raportem na temat chaosu przestrzennego w Polsce (2016-2018) opublikowanego jako Studia nad chaosem przestrzennym (2018, Studia KPZK PAN, t. 182, I – III). Podsumowania zatytułowanego Kryzys Polskiej Przestrzeni – źródła, skutki i kierunki działań naprawczych, Warszawa 2020, dokonali autorzy wiodący tego raportu, a zarazem wybitni uczeni  – profesorowie Adam Kowalewski, Tadeusz Markowski – ekonomista i Przemysław Śleszyński – geograf. Publikujemy je za zgodą autorów i wydawcy.