Publikacja „Wielka Księga Powiatów” stanowi kronikę lokalnych działań zrealizowanych w latach 2019-2021 w ramach projektu w 21 dawnych powiatach.

Lokalni kuratorzy zostali zrekrutowani poprzez otwarty nabór. Pod przewodnictwem Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki organizowali takie wydarzenia jak nieduże wystawy, spacery architektoniczne, warsztaty, czy publikacje skierowane zarówno do lokalnej społeczności, jak i turystów odwiedzających dane miejsca.

Mamy nadzieję, że zebrane tu przykłady z różnych zakątków kraju pomogą dostrzec, że budowa nowoczesnej II RP była działaniem systemowym, w którym liczyły się nie tylko działania odgórne (jak np. utworzenie COP czy budowaportu w Gdyni) i związane z nimi realizacje wielkich gmachów i zakładów pracy, ale równie istotne i wartościowe okazało się wyrastające obok różnorodne budownictwo mieszkaniowe, malownicza architektura uzdrowisk oraz inne mniej spektakularne, lokalne inicjatywy małych i średnich miast.

W przypadku miast i miasteczek modernizacja oznaczała stałe dążenie do podnoszenia poziomu życia – na miarę lokalnych możliwości. To właśnie w dwudziestoleciu międzywojennym w wielkiej skali realizowano inwestycje infrastrukturalne, bez których nie wyobrażamy sobie dziś funkcjonowania: od wodociągów, kanalizacji, instalacji gazowych i elektrowni przez utwardzone i oświetlone ulice po budowę przedszkoli, szkół, zakładów opieki zdrowotnej, miejsc handlu, świątyń i siedzib instytucji kulturalnych.

Wielka Księga Powiatów. Kronika Projektu Infrastruktura Niepodległości: Architektura polskich powiatowych projektów modernizacyjnych
Pod redakcją: Alicji Gzowskiej i Zuzanny Mielczarek
Wydawca: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, Warszawa 2023
ISBN: 978-83-965401-8-8
Projekt graficzny publikacji: Wojciech Gawroński (projekt proporców i logo projektu Powiaty), Martyna Wyrzykowska (projekt okładki, mapa), Zuzanna Mielczarek (skład)
Wydawnictwo bezpłatne, do pobrania w siedzibie NIAiU
Partner: Narodowy Instytut Dziedzictwa
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Projekt zrealizowany w ramach programu wieloletniego Niepodległa