Józef Rykwert (1926–2024)
17 października zmarł Profesor Józef Rykwert. Wybitny autor, krytyk, historyk architektury, wykładowca.
Józef Rykwert urodził się w 1926 roku w Warszawie. Po wybuchu wojny, we wrześniu 1939 roku wraz z rodziną wyemigrował do Wielkiej Brytanii. Był jednym z najwybitniejszych krytyków i historyków architektury. Wykładał i prowadził zajęcia na większości prestiżowych uczelni architektonicznych, m.in. na University of Essex (1967–1980), University of Cambridge (1981–1988) oraz na University of Pennsylvania w Filadelfii (1988–1998). Od 1996 roku przewodniczył Międzynarodowej Radzie Krytyków Architektury (CICA). Był laureatem m.in. nagrody Brunona Zeviego (Biennale Architektoniczne w Wenecji, 2000) oraz odznaczenia „The Gold Medal Bellas Artes” (Hiszpania, 2009). W 2013 roku został uhonorowany Królewskim Złotym Medalem RIBA.
Jego książki mówią o architekturze jako dziedzinie humanistyki w bardzo wielu płaszczyznach. Jest to historia architektury widziana z wielu perspektyw. To, co dla mnie jest najistotniejsze, co wydaje mi się absolutnie unikalne w wypadku dorobku i myśli Józefa Rykwerta, to próba odpowiedzi, dlaczego ten konkretny dom, modus, sposób budowania wynika z całego systemu społeczno-ekonomicznego, którego jest wynikiem, jest jego owocem.
– Prof. Bolesław Stelmach, Dyrektor NIAiU, o Józefie Rykwercie (dostęp 21.10.24: Prof. Stelmach o wybitnym krytyku architektury Józefie Rykwercie: trzeba go czytać i znać | Polska Agencja Prasowa SA)
Miejsca i wspomnienia, U źródeł modernizmu, O rajskim domu Adama
Nakładem i współnakładem Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki ukazały się przekłady trzech znaczących książek prof. Józefa Rykwerta:
Idea pierwotnej chaty w historii architektury. Esej ten jest fundamentalną rozprawą o pochodzeniu, związkach i interpretacjach idei „pierwotnej chaty Adama” w historii architektury – od biblijnych początków aż po współczesność.
Książka U źródeł modernizmu Józefa Rykwerta ma swoje niezaprzeczalne miejsce w kanonie publikacji z zakresu teorii i historii architektury. Prof. Rykwert podsumował w niej nowatorski program nauczania historii architektury, który wprowadził w latach 1968–1978 na Uniwersytecie Essex w Colchester. Rykwert do perfekcji opanował sztukę tłumaczenia architektury europejskiej, a wokół architektonicznych fenomenów z lat 1660–1780 i z początków nowoczesności stworzył niezwykły obraz dwóch wieków historii, które prześledził z rzadko dziś spotykaną erudycją.
Bardzo osobista, czasami wręcz intymna, opowieść Józefa Rykwerta o jego korzeniach, o wędrówkach z miejsca na miejsce oraz o spotkaniach, które go ukształtowały.
fot.: Paweł Mazur © CC BY-SA 3.0 | Wikimedia Commons