Wojciech Zabłocki (1930-2020)

Z wielkim żalem przyjęliśmy informację o tym, że 5 grudnia 2020 roku, dzień przed swoimi 90. urodzinami, odszedł Wojciech Zabłocki.

Wybitny architekt, szermierz olimpijczyk. Wykładowca w Instytucie Architektury Politechniki Łódzkiej i na Wydziale Architektury Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania w Warszawie. Członek Polskiej Akademii Umiejętności.

W latach 1947 – 1964 równolegle do kariery architekta uprawiał czynnie sport. Brał udział w czterech igrzyskach olimpijskich. Zdobył trzy medale, dwa srebrne i brązowy, 9 medali mistrzostw świata a także pięć tytułów mistrza Polski.

W latach 1949-1954 studiował na Wydziale Architektury Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. W latach 1954-1959 pracował w Biurze Projektów Przemysłu Cementu i Wapna w Krakowie. W 1959 przeniósł się do Warszawy rozpoczynając dziesięcioletni okres pracy w Biurze Studiów i Projektów Budownictwa Przemysłowego. W 1962 zrealizował pierwszy samodzielny projekt –  sale specjalistycznego ośrodka treningowego COPO w Warszawie. Przemysłowy charakter sal pozwolił na uwolnienie form z rygorów socjalistycznego realizmu. Dachy o wklęsłych formach wsparte na trójkątnych, sferycznych elementach żelbetowych sprzężonych stalowymi kablami podkreślały metaforyczną koncepcję „latających dywanów” rozpiętych między drzewami. Rozczłonkowanie sal na dwa niezależne kompleksy (szermierki i boksu) pozwoliło na wpisanie założenia w parkowy kontekst kampusu Akademii Wychowania Fizycznego. W tym samym czasie rozpoczął współpracę z konstruktorem Stanisławem Kusiem oraz rzeźbiarzem Gustawem Zemłą, z którym w 1965 roku wygrali konkurs na Pomnik Powstańców Śląskich. W 1964 obronił doktorat, zaś w 1969 rozpoczął pracę w Biurze Budownictwa Ogólnego, kontynuując projektowanie obiektów sportowych. W tym okresie na pierwszy plan wychodzą realizacje ważnych ośrodków sportowych w Koninie, Puławach i Zgorzelcu. Kompleks sportowy w Koninie usytuowany został na krawędzi skarpy warciańskiej jako obiekt o dynamicznym rysunku elewacji i zygzakowatej linii dachu. Stalowa konstrukcja zadaszenia budynku oparta została na betonowych ramach. Elewacja wykonana z cegły klinkierowej uzyskała silny rysunek wysuniętych warstw cegły. Integralną częścią wystroju wnętrza została mozaika wykonana według rysunków Wojciecha Zabłockiego. W 1982 wyjechał do Syrii, gdzie został zaangażowany jako współautor projektu Ośrodka Sportowego w Aleppo. W 1983 wygrał konkurs na projekt centrum olimpijskiego w Latakii, gdzie w 1987 roku miały się odbyć X Igrzyska Olimpijskie. Obie realizacje łączą subtelne nawiązania do kultury architektonicznej Syrii. Bogate studium lokalnej architektury i szerzej pojętego genius loci obecne jest w licznym zbiorze szkiców i akwarel Profesora. Po powrocie z Syrii założył własną pracownię projektową, a w 1999 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Jednym z bardziej interesujacych niezrealizowanych projektów tego okresu jest koncepcja‚ Warszawy Olimpiskiej, zakładającej rozmieszczenie infrastruktury olimpijskiej wzdłuż biegu rzeki ciągu. Projekt zakładał regenereację Wisły jako korytarza rekreacyjno-ekologicznego z potencjalnym powiększeniem zakresu przedsięwzięcia na cały odcinek rzeki (Wisła Olimpijska). We współpracy z konstruktorem Wacławem Zalewskim opracował projekty wieżowców o formach skrzydlatych i tulipanowych. Autor wielu książek z pogranicza szermierki i architektury: Z workiem szermierczym po świecie (1962), Podróże z szablą (1965), Piórkiem i szablą (1982), Architektura dla potrzeb czynnej rekreacji w aglomeracjach miejskich (1968), Cięcia prawdziwą szablą (1989), Polskie sztuki walki. Miecz oburęczny i szabla husarska (2001), Walczę więc jestem (2006), Architektura (2007).

Honorową nagrodę SARP otrzymał w 2017 roku za dorobek, który potwierdza, że forma architektoniczna może za dotknięciem czarodziejskiej różdżki Twórcy wyjść poza statyczne ograniczenia konstrukcji w sferę poezji. Był niezmiernie ważną postacią dla historii Polskiej architektury i sportu. Cześć jego pamięci.

(Materiały pochodzą z archiwum W. Zabłockiego, dzięki uprzejmości Michała Zabłockiego)

(fot. https://twitter.com/PKOL_pl/)