W trakcie konferencji padły trzy ważne deklaracje; prof. Bolesław Stelmach, dyrektor Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki, zwrócił uwagę na sytuację architektury ok. 1960 roku i konieczność objęcia jej opieką; prezes SARP, Bohdan Biś-Lisowski, wyraził zainteresowanie architektów projektowaniem w obszarach ochrony konserwatorskiej w sposób zyskujący wspólną akceptację środowisk architektonicznych i konserwatorskich; prof. Jakub Lewicki, konserwator wojewódzki Mazowsza, skupił się na trudnej sytuacji architektury drewnianej na Mazowszu, zarówno świeckiej i sakralnej, wskazując na możliwe sposoby ratowania jej najciekawszych zabytków. Dopełnieniem głosów określających problematykę konferencji był referat Adam Czyżewskiego przywołujący problem ekspansji/recesji miast w kontekście ideologii i praktyki związanej z ideą miasta ogrodu.

Pierwszy dzień konferencji ujawnił bogactwo wątków związanych z ekologią zarówno w praktyce architektonicznej, jak i pracy koncepcyjnej projektantów architektury i wzornictwa – znakomity tekst Magdaleny Garncarek na temat ekologicznych tendencji współczesnego designu czy nagrodzona wyróżnieniem rektora praca dyplomowa Pawła Lisiaka referująca szczegóły procesu adaptacji ruin niemieckiej torpedowni w Gdyni. Okazuje się, że treści ekologiczne wypełniają tkankę najważniejszych projektów rewitalizujących byłe kompleksy przemysłowe, które do tej pory blokowały ważne kierunki rozwoju Warszawy, Łodzi i wielu innych miast. Zaprezentowany przez Waldemara Olbryka i Przemo Łukasika łódzki projekt Fuzji ujawnił ponadto dokonujący się w Polsce przełom w pojmowaniu pożądanego stanu zachowania i w związku z tym celu prowadzonych działań konserwatorskich w wypadku wielkokubaturowych obiektów przemysłowych, czy szerzej – dziewiętnastowiecznych i późniejszych zabytków. Praktyka zachowania i utrwalania śladów destrukcji i całych warstw wtórnych w stosunku do stanu pierwotnego, stosowana szeroko począwszy od czasu odbudowy „wyspy muzeów” w Berlinie, znajduje znakomite spełnienie także w rosnącym z roku na rok dorobku firmy Erbud, z jego kamieniami milowymi w postaci przebudowy i renowacji warszawskiej Hali Koszyki czy biurowca Premium Offices przy alei Szucha w Wrszawie, jak również w imponującym dorobku firmy Arche, której właściciel, Władysław Grochowski przedstawił również listę wad legislacyjnych i urzędniczych praktyk skutecznie krępujących wysiłki na rzecz zachowania zabytków, także poprzemysłowych. Nie sposób pominąć w tej relacji wytrwałych działań inwestorskich na rzecz wypełnienia założeń masterplanu obszaru kluczowego dla prawobrzeżnego centrum Warszawy – ogromnego założenia portu praskiego, który w praktyce zaprezentowanej przez Krzysztofa Pykela i Szymona Wojciechowskiego prowadzi do stworzenia śródmiejskiej siatki ulicznej z podziałami i artykulacją architektury charakterystyczną dla dzielnic centralnych, wzbogaconą przy tym o nabrzeże portowe z rozbudowanym programem rekreacyjnym. Niezmiernie bogatym dopełnieniem konferencji były także tematy monograficzne, przedstawiona przez projektantów – Mariusza Ścisło i Dorotę Morelowską, rewitalizacja kompleksu budynków przy ul. Jagiellońskiej 28 i modernizacja Teatru Baj na warszawskiej Pradze czy projekt rewitalizacji dawnej kotłowi Zachodniej na terenie fabryki PaFaWag we Wrocławiu, której pomysłodawca, inwestor, a przede wszystkim projektant – Zbigniew Maćków, ujął w spójnej formie graficznej prostotę współczesnego programu rewitalizacji i nowoczesnej gospodarki energetycznej w powojennym obiekcie przemysłowym.

Zorganizowane po raz dwunasty spotkanie „Między ortodoksją a kreacją”, a zwłaszcza kończąca je dyskusja słuchaczy i uczestników na stałe wpisała aspekt ekologiczny do repertuaru przyszłych edycji tego wydarzenia. Mamy nadzieję, że w przyszłym roku konferencja odbędzie się w miejscu i czasie rzeczywistym, a jej uczestnicy będą mogli wymienić poglądy także w bezpośredni sposób, co jest niezmiernie ważne dla tego typu wydarzeń.